تازه ها
دلایل استفاده از وسایل ورزشی فضای باز:
رایگان است!
استفاده از وسایل ورزشی که به همت شهرداری در فضاها و اماکن عمومی از جمله پارکها نصب شده است رایگان است و افراد بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای می‌توانند از آنها استفاده کنند. در مقابل، استفاده از سالنهای بدنسازی به طور متوسط سالیانه هزینه‌ای در حدود یک تا ده میلیون ریال در برخواهد داشت.
سالم‌تر است!
ورزش در فضای آزاد بسیار بهتر از ورزش در فضاهای محدود باشگاه‌هاست. در کشور ما به دلیل عدم نظارت سازمانهای مربوطه بر بهداشت شرایط اولیه باشگاهها و مکانهای ورزشی متاسفانه برخی باشگاهها و مراکز ورزشی با مشکلات جدی در این خصوص مواجه هستند. ورزش در فضای باز امکان استفاده از هوای تازه و جذب ویتامین دی نور خورشید به همراه آزادی حرکتی بیشتر را ایجاد می‌کند.
کالری بیشتری می‌سوزد!
ورزش در فضای باز مستلزم غلبه بر شرایط محیطی ازجمله باد? سرما ?گرما? رطوبت و ... است که با توجه به شرایط آب و هوایی هر استان متفاوت است. در نتیجه در مقایسه با شرایط تمرین مشابه در سالنهای ورزشی کالری بیشتری مصرف می‌شود.
مفرح‌تر است!
ورزش در سالنهای ورزشی و باشگاهها پس از مدتی می‌تواند برای فرد یکنواخت شده و کسل کننده باشد، ولی ورزش در فضای آزاد هرگز کسل کننده نخواهد بود.
استانداردهای این نوع وسایل
1. نصب تابلو اعلان و آموزش نحوه استفاده از هر دستگاه بر آن و هشدار مواردی که ممکن است به هر دلیلی به فرد آسیب برسد.
2. ثبات کامل دستگاه از طریق فونداسیون‌ریزی صحیح
3. عدم وجود گوشه‌های تیز و لبه‌هایی که ممکن است به هر دلیلی به فرد آسیب برسانند.
4. استفاده از رنگ‌های مختلف بین قطعات متحرک و ثابت
5. استفاده از حفاظ جهت تسمه‌ها، پولی‌ها، کابل‌ها و وزنه‌ها
6. استحکام دستگاهها و قدرت تحمل شرایط محیطی سخت مانند اختلاف دمای زیاد، رطوبت بالا
7. در نظر گرفتن ضریب انبساط و انقباض محیطی لازم در تمام قطعات
نظرات پزشکان و متخصصان طب در باره این وسایل
دکتر امیدوار رضایی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌گوید: «به‌طور قطع سرانه سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه با گسترش و نهادینه ساختن ورزش همگانی به طور روز افزونی افزایش می‌یابد.» این جملات در حالی از سوی دکتر رضایی بیان می‌شود که نصب دستگاههای بدنسازی در پارکها که در چند سال گذشته صورت گرفته، با همین هدف بوده است که همه مردم بدون هیچ محدودیتی بتوانند از این دستگاهها برای تقویت عضلات و پیشگیری از بیماری‌های ناشی از عدم‌تحرک کافی که مدام نسبت به آنها هشدار داده می‌شود، استفاده کنند. در این میان اگرچه کارشناسان طب فیزیکی این اقدام شهرداری را ویژه، مفید و لازم می‌دانند، ولی بسیاری از آنها در مورد استاندارد بودن این وسایل و تناسب آنها با شرایط فیزیکی مردم ما تردید دارند. این در حالی است که بیشتر طرفداران این تجهیزات و همچنین علاقه‌مندان به ورزش صبحگاهی در پارکها را افراد سالمند تشکیل می‌دهند؛ گروهی که به گفته کارشناسان بیشتر از سایر مردم، دچار صدمات می‌شوند.
ابراهیم انتظاری، فیزیوتراپیست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: «استفاده از وسایل ورزشی مانند یک چاقوی دو لبه عمل می‌کند که هم می‌تواند مفید باشد و هم همراه با عارضه باشد.» وی خاطرنشان کرد که در همین حال استفاده مفید و با برنامه از وسایل ورزشی آنهم تحت کنترل و نظارت کارشناس تربیت بدنی، متخصص قلب و فیزیوتراپیست، موجب تقویت عضلات و افزایش برون ده قلبی می‌شود. استفاده نادرست از وسایل ورزشی می‌تواند فرد را با دردهای زانو، کمر، لگن، شانه‌ها و عوارض قلبی، دردهای آنژین صدری و حتی سکته قلبی رو به رو کند. در صورت استفاده از وسایل ورزشی می‌بایست ابتدا فرد با انجام حرکت‌های ساده، بدن خود را گرم کرده و پس از استفاده از وسایل ورزشی نیز با انجام حرکات ملایم حرارت بدن را به تدریج کاهش دهد تا از آسیب‌های وارده جلوگیری به عمل آید.
دکتر سید مرتضی کاظمی در گفت و گو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا گفت: «استفاده از وسایل ورزشی موجود مانند دستگاه های دراز و نشست امکان ابتلا به آرتروز را افزایش نمی‌دهد، بلکه مهمترین نکته بیش از حد استفاده نکردن آنهاست. افرادی که در ناحیه گردن دچار مشکلاتی غیر از آرتروز هستند، می‌توانند از دستگاههای دراز و نشست استفاده کنند، اما آنها را نباید نادرست به کار گیرند .این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: «استفاده از وسایل ورزشی در پارکها به نفع سلامت جامعه است و باعث تبلیغ فرهنگ انجام حرکات ورزشی می‌شود.»
دکتر مصطفی نجاتیان، فیزیکال‌تراپیست و رئیس بخش توانبخشی مرکز قلب تهران نیز با اشاره به اینکه در همه کشورهای پیشرفته دنیا مردم برای پیشگیری از بیماری‌های جسمی و روانی به ورزش تشویق می‌شوند، می‌گوید: «این کار از طریق گسترش امکانات همگانی در سطح شهر انجام می‌شود. منتها مقوله ورزش از 2 جهت قابل توجه است؛ یکی از نظر تجهیزات و امکانات ورزشی و دیگری از نظر وجود مربیان کارآزموده. در کشور ما متأسفانه این دو مقوله به هیچ وجه در کنار هم نیستند یا حتی اگر یکی از آنها وجود داشته باشد، وجود عامل مکمل تقریبا محال است. به‌عنوان مثال برخی وسایل ورزشی نصب شده در پارکها علاوه بر اینکه نصب استانداردی ندارند، حتی نحوه ساختشان هم مناسب نیست، به علاوه هیچ مربی تربیت بدنی یا حتی فیزیوتراپیست که به تمرین درمانی و بیماری‌های ناشی از ورزش آشنایی داشته باشد، روی استفاده از آنها نظارتی ندارد، حتی اگر در نصب آنها استانداردهای لازم رعایت شده باشد. نجاتیان با اشاره به اینکه تعداد زیادی مربی تربیت بدنی در کشور بیکار هستند، می‌گوید: «ما با این کار می‌توانیم اشتغال‌زایی را هم در بین تعداد زیادی از مربیان ورزشی به‌وجود بیاوریم.»
دکتر ابراهیم انتظاری، فیزیوتراپیست و دبیر انجمن فیزیوتراپی ایران نیز با تاکید بر اینکه ما نمی‌گوییم این دستگاهها به هیچ وجه نباید در پارکها باشد، می‌گوید: «موقعیت‌های جسمی مردم با هم کاملا متفاوت است. بدون در نظر گرفتن این عامل و در اثر استفاده نادرست، فرد دچار آسیب‌های مفصلی زانو، کمر و گردن، و آسیب‌های مچ دست، شانه و آرنج می‌شود. این دستگاهها گاهی آنقدر سنگین هستند و با شتاب زیاد حرکت میکنند که فرد استفاده‌کننده قادر به کنترل آنها نیست .درحالیکه قبل از شروع این تمرین‌ها افراد باید از نظر میزان ضربان قلب و فشار خون و همچنین قدرت عضلانی و مفاصل بررسی شوند. علاوه بر اینکه در کنار این عوامل سن، جنس و حتی شغل فرد هم باید در نظر گرفته شود. هنگام استفاده از این وسایل سرعت آنها هم باید کاملا معمولی باشد، ولی متأسفانه خیلی از افراد از همان ابتدا با سرعت زیادی شروع به حرکت میکنند؛ به‌طوری که ضربان قلب در این افراد بدون هیچگونه آمادگی به مقدار زیادی بالا می‌رود.» به عقیده دبیر انجمن فیزیوتراپی، تمامی این مشکلات در حالی است که گاهی حتی هیچگونه بروشور یا کاتالوگی که به‌عنوان راهنمای استفاده درست در کنار این وسایل باشد، وجود ندارد.
دکتر سید منصور رایگانی، دانشیار طب فیزیکی و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: «دستگاههای ورزشی موجود در پارکها که ما به آنها دستگاههای مکانوتراپی می‌گوییم، در کل کشش‌هایی را در اندام‌های بدن به‌وجود می‌آورند. این دستگاهها باید استانداردهایی را داشته باشند حتی در مورد محل نصب؛ یعنی این مکان باید دارای سطح صاف و تهویه مناسب باشد. جنس وسیله نصب شده، طراحی آن و میزان شدتی که به فرد وارد می‌کند هم باید کاملا مشخص شود.» به گفته این متخصص طب توانبخشی، در این میان نقش مؤسسه استاندارد پررنگ‌تر می‌شود که حتما این استانداردها را در وسایلی که مسلما تنوع زیادی داشته و برای مردم جذاب هستند به‌وجود بیاورند، وظیفه شهرداری هم این است که در کنار این وسایل، کارشناسی را که مسلط به خطرات و نحوه استفاده از آنهاست، بگمارد تا اطلاعات لازم را به استفاده‌کنندگان بدهد.
نظر کاربران این وسایل
اغلب افرادی که از این وسایل استفاده میکنند نظرات مثبتی در این باره دارند و معتقدند استفاده از این وسایل در پارکها تاثیر روحی و جسمی مثبتی در آنان داشته، اما آنان نیز پیشنهادهایی برای کارایی بهتر این وسایل داشته اند:
• مجهز نمودن تعداد بیشتری از پارکها و اماکن به این وسایل
• وجود راهنما و بروشورها استفاده صحیح و یا مونیتورهای پخش فیلمهای آموزشی در کنار این وسایل
• در صورت امکان وجود مربی ورزش در کنار این وسایل
• جدا سازی قسمت بانوان و آقایان جهت راحتی استفاده این وسایل برای بانوان
• قرار دادن سرپناهی بر روی وسایل جهت استفاده در روزهای بارانی و برفی
• نگهداری، تعمیر و سرویس دوره‌ای وسایل
در پایان به نظر میرسد با رعایت جوانب یاد شده که از طرف متخصصان طب و فیزیک و کاربران این وسایل بیان شد، می‌توان به نتایج بسیار مثبتی در پیشبرد اهداف ورزش همگانی از طریق استفاده از این وسایل رسید، فراموش نکنیم ترویج فرهنگ ورزش همگانی در زندگی ماشینی امروز یعنی بهبود سلامت عمومی افراد جامعه و پیشگیری از بسیاری ناهنجاریها و بیماریها
